AKŞEMSEDDİN HZ VE GÖYNÜK

AKŞEMSEDDİN HZ  VE GÖYNÜK

        Merhaba sevgili okurlar.  Bu hafta sizlere Akşemseddin Hz ve Bolu’nun şirin ilçesi Göynük’ten söz etmeye çalışacağım.  Çünkü bu hafta  Göynük’te Akşemseddin Hz anma etkinlikleri yapılacak.  Bu nedenle Göynük, gelen konuklara ev sahipliği yapacak.

Akşemseddin Hazretlerini Anma Günü, her yıl 29 Mayıs İstanbul’un fethinden önceki Pazar günü yapılır.  Anma etkinliği, ilk olarak 1988 yılında başlamıştır. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Bolu Valiliği, Göynük Kaymakamlığı,Göynük Belediye Başkanlığı, Akşemseddin Hz. Vakfı ve Sivil toplum kuruluşlarının katkılarıyla anma programı hazırlanır.  Aynı gün anma gününe katılan misafirlere Göynük ve köylerindeki halkın katkılarıyla dökülen pilavlar ikram edilir. Çeşitli kültür etkinlikleri yapılır.

Göynük Bolu’nun doğal güzelliği ve tarihi dokusu bozulmamış, benim doğduğum küçük  bir kasabadır. Göynük isminin geçtiği her yerde Akşemseddin Hz.  ismini de duyarsınız. Hicri takvime göre 1389 yılında Şam’da doğan Akşemddin Hz.  1459 yılında Göynük’te vefat etmiştir. Göynük’te 1464 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılan türbesi, her yıl binlerce kişi tarafından ziyaret edilmektedir. Türbe kefeki taşından yapılmış kasnaksız bir kubbe ile örtülü altıgen planlı bir yapıdır. İçi çok sadedir.

Asıl adı  Şeyh Muhammed Şemsettin Bin Hamza olan Akşemseddin, 15. yüzyılın en büyük sufilerinden biri ve çok yönlü Türk Bilim adamıdır. Haci Bayram Veli’nin müridi ve Fatih Sultan Mehmet’in hocalarındandır. İstanbul’un manevi fatihi olarak da anılır. Saçının ve sakalının ak olması ve beyaz elbiseler giymesinden dolayı ‘Akşeyh’ veya ‘Akşemseddin’ adlarıyla meşhur olmuştur. Bazı el yazmalarında soyu, Ebu Bekir’e kadar ulaşır.

Akşemsettin, küçük yaşlardan itibaren bilime ve sanata karşı ilgi duydu. İlim tahsilini tamamladıktan sonra, Osmancık’da müderris oldu. Medrese öğrenimini zamanın büyük velisi Hacı Bayram-ı Veli’nin yanında tamamladıktan sonra, seçkin bilginler arasında yerini aldı. Üstün zekası ve anlayışı, yılmak bilmeyen çalışma gücüyle kendini kitaplara adadı. Başta İslami tıp, astronomi, biyoloji ve matematikte zamanın ünlülerinden oldu. Uzun yıllar Osmanlı medreselerinde çalışarak yüzlerce öğrenci yetiştirdi.

Tıp alanında bulaşıcı hastalıklar üzerinde de önemli çalışmalar yaptı. Araştırmaları sonunda tıp ile ilgili TürkçeMaddet-ül Hayat ve Arapça yazdığı Hall-i Müşkilât ve Risalet-ün nuriyye adlı TasavvufTürkçe yazdığı Maddet-ül Hayat’ta geçen Hastalıkların insanlarda teker teker peyda olduğunu zann etmek yanlıştır.Hastalıklar insandan insana gözle görülmeyecek kadar küçük tohumlar vasıtasıyla geçer cümle ile ilk teorilerinden birini ortaya atmıştır. Tarihte mikroorganizmalardan bahseden ilk kişidir. Ve Mikrobiyolojinin babası sayılmaktadır.

Dünya malına önem vermeyen Akşemsettin, Fatih Sultan Mehmet’in büyük saygı ve sevgisini kazanmıştı. Fatih Sultan Mehmet ile İstanbul’a girişleri daha sonra benim de çok sevdiğim ünlü bir hikâyeye dönüştü.

“Beyaz atına binmiş, ordusunun önünde giden Hz. Fatih Sultan Mehmet, yanında onu yetiştiren Akşemsettin ile İstanbul’a giriyor. Türk Ordusunu karşılayan şehir halkı yol boyunca dizilmiş, ellerindeki çiçek demetlerini padişaha sunmak için yaklaşıyor. Şehir ahalisi, beyaz sakalıyla, ağır duruşuyla Akşemsettin’i padişah sanıp çiçekleri ona sunmaya çalışıyorlar. Akşemsettin atını geri çekip göz ucuyla Fatih’i göstererek:

“Sultan Mehmet odur, çiçekleri ona veriniz”, demek istiyor.

Fatih Sultan Mehmet, çiçeklerle kendisine doğru yürüyenlere hocası Akşemsettin’i göstererek:

“Gidiniz, çiçekleri gene ona veriniz. Sultan Mehmet benim, ama o, benim   hocamdır”, diyor ve İstanbul’a ilk olarak Akşemseddin (k.s.) giriyor.

Akşemseddin Hazretlerinin şu sözüne kulak verelim.

“Bazı insanlar vardır ki selam verirler ve selamlarından is kokusu gelir. Bazıları da vardır ki selam verirler ve onların selamından misk kokusu gelir.”

Selamlarımın misk kokusu olması dileğiyle, sevgiler, saygılar…

Ayşe Gülten KIRICI

Göynük Haber