BEBEKLERDE UYKU PROBLEMLERİ VE GELİŞİM SÜRECİ

BEBEKLERDE UYKU PROBLEMLERİ VE GELİŞİM SÜRECİ

Uyku; kendine zaman ayırma, anlamına yakın bir tanımlamadır. Yaşamsal bir haktır. Uyku düzeni yerinde, düzenli olan çocuğun davranışları ile uyku düzeni karmaşık, plan ve program dışı uyuya kalan çocukların tavır ve davranışları çok farklıdır. Uykunun, düzenli olması yaşamsal unsurları etkileyecek, başarı sınırını zorlayacaktır.

Çocuğun uyku düzeni, iç ve dış nedenlerden etkilenir. Fiziksel, psikolojik gelişmeler. Anne ve babanın bu gelişmeler karşısında takındıkları tavırlar, uyku düzeninin değişmesine neden olur. Uyku düzeni değişime uğrayan / uğratılan çocukta ki tavır ve davranışlar toplumca benimsenmez. Anormalleşecek, tanımlanamayacaktır. Bu sürece gelinmesinin asıl nedeni bebeklik dönemindeki uyku kazanımına bağlıdır aslında. Bu uyku kazanımlarına sahip olmak, zannedildiği kadar zor değildir. Şimdi bu süreci gözden geçirelim.

Yeni doğan bebeğin ilk gereksinimi, beslenmek için emzirilmesidir. Süt miktarı arttıkça beslenme süresi artacaktır. Süt ve beslenme ihtiyacı karşılanan bebek anne sıcaklığını da hissederek bol bol uyuyacaktır. Fiziksel büyüme, süt miktarı ve beslenme süresi arttıkça bebek uyanık hale gelir. Beş aydan sonra sabah uykuları azalacak, gece uykuları çoğalacaktır. Altı ayını dolduran bebek, gece bir iki defa uyanacak, gün içinde de bir-iki defa uyuyacaktır. Bir yılını dolduran bebekler sesten etkilenmeye başlar. Gece on bir, on iki saat arasız uyurlar. Bir- üç yaş arasında ki bebeklerin, yavaşta olsa gündüz uykuları kaybolmaya başlar.

Gece uyanmalarının birinci nedeni, kaybolma korkusundandır. Uyanık kalarak etrafında olup biteni görmek ister. Gece korkuları başlamıştır. Yalnız uyumamalıdır. Uyku sorunları ile karşı karşıya kalır. Gündüz uykularını reddetme dönemine girmiştir.

Yeni doğan bebek uyumak için, sarıp sarmalanmak ister. Önce bebek kucakta uyutulmalıdır. Kendini güvende hissedecektir. Size olan yakınlığı, kendini güvende hissetmesi demektir. Gece beslenmeleri kısa tutulmalı, ışıktan uzak kalmasına dikkat edilmelidir. Uyku sırasında, bezini değiştirmeyi geciktirebilirsiniz. Uyku yerleri gece ve gündüz farklı olmalıdır. Ağladığında emzirilmesine izin verilmelidir. Sırtını sıvazlayın. Düzenli bir program hazırlayın, zamanla bebek bu programa ayak uyduracaktır. Gece uyandığında, yanına giderek sakinleştirin, sakinleştikten sonra yanından ayrılın. Bıkmadan bu davranışınızı tekrarlayın. Belirli bir süre sonra alışacaktır. Bebek istediğini elde edinceye kadar ağlayacaktır. Aynı hareketleri yapmaktan sıkılabilirsiniz. Zamanla hem bebek hem siz bağışıklık kazanacaksınız. Bir süre sonra yürüyecek, uyku sorunları da dağlaşarak büyüyecektir.

Gece korkuları başlar. Gece korkularını önlemek için masalların, o’nu rahatlatacak ninnilerin zamanı gelmiştir artık. Uyumadan önce, koruyucu olarak kendine yakın bulduğu oyuncağa ihtiyacı vardır, yanında ister. Sık sık yanına geleceğinizi söyleyerek rahatlaması sağlanmalıdır. Sakin, karanlık odayı kısık sesli müzikle ve ufacık bir ışıkla zenginleştirmeliyiz. Uyku geçişini kolaylaştırmak için, uyku öncesi yıkamak, yanına oyuncak koymak, sıra ile anne, babaya iyi geceler dileyerek öpmek, korku içermeyen masallar anlatmak, uyku öncesi rahatlatıcı davranışlardır.

Zaman zaman yatağınızda yatmasına, size sarılmasına izin verilmelidir. Ancak bunun kısa süreli olduğunu söylemek gerekir. Gece korkuyla yanınıza gelecek çocuğunuzu, hemen yatağına gönderme yerine, bir süre yanınıza alıp yatıştırmak daha uygun olacaktır. Bu süre uzun sürer, hatta okula başlama zamanına denk gelebilir.

Uykuya Hazırlık: Bir yaşından sonra, çocuğunuzu kendi yatağında yalnız yatmaya alıştırmalısınız. Bu zamanda anne-babanın ruhsal durumlarının yerinde olması gerekir. Yani aşırı koruyucu ya da kollayıcı tutumundan ayrılmalıdır. Ruhsal durumu iyi olmayan anne baba, bu durumu zamana yayması uygun olacaktır.

Uykuyu Bölen Nedenler: Terli ya da üşümüş olabilir. Işık ya da karanlıktan etkilenmiştir. Ortam gürültülü ve giysisi rahatsız etmiştir. Altını ıslatmış, susamıştır Diş çıkarıyordur ya da hastadır.

Tüm bu sorunlar yoksa, çocuğumuzu tekrar uyutabilir, yanınızda yatırmalısınız. Bu uygulamalar sıkılmadan ,bıkmadan yapılmalıdır.

Bunları yaparken kızmayın, kızgınlığınızı belli etmeyin. Çocuklarımızın bizim sıcaklığımıza ihtiyacı olduğunu unutmayalım.

Hoşça Kalın, Çocukça Kalın…!

İsmail ALTOK