KIŞ (KAR) LASTİKLERİ ?

KIŞ (KAR) LASTİKLERİ NEDEN ZORUNLU OLUYOR?

Orhan GEREDELİOĞLU

Makine Yüksek Mühendisi

Kış aylarında meydana gelen kazaların ve trafik tıkanmalarının önemli bir kısmının mevsime uygun lastik kullanmamaktan kaynaklanmaktadır. Bu nedenle “Kış (Kar) Lastiği” kullanımının mevsim ve bölge koşulları çerçevesinde zorunlu hale getirilmesi için çalışmalar yapılmaktadır. İlk olarak 1 Aralık 2012 tarihinde ticari araçlarda uygulamanın başlatılması için bir Yönetmelik çıkmıştır. Zorunlu olacak bu uygulamanın önümüzdeki yıl tüm araçları kapsayacak şekilde genişletilmesi beklenmektedir.

Kış mevsiminde havanın soğuması ile birlikte yumuşak kalarak yola daha iyi tutunan bir lastiğe ihtiyaç duyulmuştur. Kış şartlarında (soğuk, kaygan, karlı, buzlu yolda) daha emniyetli sürüş sağlamaya yönelik tasarlanmış lastiklere kış (kar) lastiği denir.

Yaz lastiklerinin yere temas eden yüzeyi 7 ºC’den itibaren sertleştiğinden ıslak ve soğuk yolda yeterli kavrama sağlayamazlar. Kış lastikleri ise özel hamuru sayesinde 7°C’nin altındaki hava sıcaklıklarında bile yumuşaklığını ve dayanıklılığını koruyan bir yapıya sahip olduğundan yola çok daha iyi tutunurlar. Bu nedenle kış mevsiminde kış lastiği kullanmak can ve mal güvenliğimiz açısından büyük önem arz etmektedir.

Kar lastiklerinin ülkemiz mevsim koşullarında kullanım gerekliliğinin ortalama 5-6 ay gibi geniş bir dönemi kapsadığı düşünülürse, kar lastiklerinin fazladan bir masraf kaleminden çok bir gereklilik olduğu açıktır. Kar lastikleri, hava sıcaklığı 7°C’nin altına düştüğü şartlarda kullanılmalıdır. Bu yüzden kar lastiğini araca takmak için karın yağmasını beklememek gerekir. Bu lastikler, karlı veya buzlu zeminde sağladığı güçlü tutunma ve ilave çekiş özellikleri ile zincirden çok daha emniyetli ve aracın aksamlarına da zarar vermeyen unsurlardır. Karayolu güvenliğinin sağlanması, can ve mal güvenliği ile kaza ve kayıpların en aza indirilmesi için; lastiğin standartlara uygunluğunu gösteren “üç tepeli kar kristali” (three peak snowflake mark) markalamasına sahip olması gerekmektedir.

İtalya Lastik ve Kauçuk Federasyonu’nun yaptığı testlere göre; aynı özelliğe sahip iki cankurtaranın birine yaz lastiği diğerine ise kar lastiği takıldığında; ortalama 45 km/s hız ile -9.5°C sıcaklıkta ve %4 eğimde kar lastiği takılı aracın fren mesafesi, yaz lastiği takılı olan aracın fren mesafesinden 30 metre daha kısa olduğu görülmüştür. Aynı kurumun yaptığı bir başka testte ise aşağıdaki tabloda görüldüğü gibi yaz lastiği ve kar lastiği aynı şartlarda fren mesafeleri ölçülmüş ve kar lastiğinin çok daha kısa mesafede durabildiği görülmüştür.

M+S veya M&S MARKALAMASI

Bazı lastiklerin yanağında M+S veya M&S markalaması da bulunmaktadır. Buradaki M çamuru (Mud), S ise karı (Snow) temsil etmektedir. Bu markalama, üreticiler tarafından lastikleri herhangi bir teste sokmadan lastiğin yanağında kullanılabilmektedir. Bu nedenle M+S ve M&S markalaması lastiğin kış performansını tam olarak yansıtmamaktadır.

Özellikle lastik satıcılarının yaz mevsiminde ayrı, kış mevsiminde ayrı lastiğe gerek yok veya dört mevsim lastik adı altında yaz ve kış şartları için tek bir lastik yeter şeklindeki sözleri tüketicileri yanıltmaktadır. Bunun yanında bazı üreticilerin lastik üzerine standart dışı işaretler koyarak tüketiciyi yanılttıkları görülmektedir. Burada önemli olan kar veya kış işaretlerinin lastiğin üzerine vurulmasından çok lastiğin bu özellikleri sağlaması önemlidir.

Sadece M+S sembolü taşıyan lastiklerin yazın iyi bir yaz lastiği, kışın da iyi bir kar lastiği olarak tanımlanamayacağı mutlaka bilinmelidir. M+S ‘in kış sembolü ile 3-tepeli kar kristali sembolünü beraberce taşıyan lastikler Kar Lastiği olarak tanımlanabilir. Aksi takdirde bu lastikler kar lastiği olarak tanımlanamaz.

UNUTMAYINIZ:

• Kış sezonunda trafik ışıklarına, kavşaklara, yokuşlara ve su birikintilerine yaklaşırken her zaman dikkatli ve yavaş olunuz.
• Karlı zeminde aracınızı yavaşça hızlandırınız, aracınız 1.viteste patinaja neden oluyorsa daha yavaş kalkış için 2. vitesle hareket etmeyi deneyin.
• Normal, karlı veya buzlu yollarda hiç bir şekilde lastiklerinizin havasını düşürmeyin. Lastiklerin sırtı yola tam olarak oturmalı, aşırı veya düşük havalı lastiklerin sırtı yola tam olarak temas etmez.
• Buzlu alana yaklaşırken frene aralıklarla basınız, ABS’li araçlarda frene basmak yeterlidir.
• Yokuş inerken motor freni (düşük vites) gücünü kullanın. Vites değiştirmeyin. İnişe geçtikten sonraki ani vites küçültmeleri ve fren hareketiniz aracın kaymasına neden olur.