Serdar Selek \ Asansör

ÇAĞIMIZIN OLMAZSA OLMAZI ASANSÖR

Kaynak: TMMOB – BOLU SİSTEM ASANSÖR

                Dünyada meydana gelen teknolojik yenilikler yaşantımızın her alanına

yansımaktadır. Günlük yaşamda hepimizin yoğun olarak kullandığı

asansörlerde teknolojik yeniliklerden en fazla etkilenen araçlardandır.

Asansörlerdeki teknolojik yenilikler ve değişen piyasa şartları  hayatımızın bir

parçası olan bu araçların bilinçli kullanımını zorunlu hale getirmektedir.

Güvenli, sağlıklı, çağdaş, planlı yapı ve kentlerin oluşumunda her sistemde

olduğu gibi asansör sistemlerinde de proje aşamasından uygulamaya ve

periyodik kontrollere kadar ki süreçlerde vatandaşlarımızın dikkat etmesi ve

uyması gereken bazı kurallar vardır.

ASANSÖRÜN TARİHÇENİ BİLİYORMUSUNUZ???

İnsanlık tarihinin en eski problemlerinden birisi de düşey kaldırma olmuştur.

İnsanlar bu konuda kaldıraç ile işe başlayıp, çıkrık benzeri sistemlerle problemlerini çözmeye çalışmışlardır. Yüzyılımızda yüksek bina yapımına doğan ihtiyaç, düşey taşımacılığında gelişimini beraberinde getirmiştir. Düşey taşımacılıktaki gelişmeler ve kazanılan teknik başarı, daha yüksek bina yapımında etkili olmuştur. Birbirini etkileyerek büyüyen iki sektör kendi içinde daha ileri teknoloji, güvenlik ve konfor standartlarını geliştirmiş, bugünkü seviyelere gelinmiştir. Bu gün dünyamızda harika bir dikey taşıma aracı olarak kullandığımız ve insanlığın hizmetine sunulan asansörler ilk olarak Avrupa’dan bütün dünyaya yayılmıştır. Günümüzde sadece yüksek binalarda kullanma zorunluluğundan ziyade artık günlük ihtiyaçlar arasında yer alan asansörlerin icadı milattan öncesine dayanmaktadır. Çok eski çağlardan orta çağa 13. yüzyılın başlarına kadar kaldırma araçlarının arkasındaki güç insan ve hayvan gücüydü. Eski Roma İmparatorluğu saraylarında katlar arasında inip çıkan dolapların olduğu bu dönemle ilgili bulunan belgelerin incelenmesinden bilinmektedir.

Orta çağ dönemlerinde buna benzer dolapların (asansör) manastırların dış duvarlarına monte edildiği, bu tür asansörlerin dışarıdan çalışarak daha çok savunma ve korunma amaçla yapıldığı, düşmanların gece baskınları yaparak içeriye girmesinin önlenmesi için kullanıldığı düşünülmektedir.

17. yüzyılın başlarında VELAYER adındaki bir fransız mimar bu ilkel aleti biraz daha geliştirmiş ve karşı  ağırlık ile daha iyi dengede çalışmasını sağlamıştır. Karşı ağırlık ile çalışan ve elle çevrilerek  hareket ettirilen bu alete uçan sandalye adı verilmiştir. Bu dönemlerdeAmarika’da daha büyük bir dolap yapılmış ve bu dolap iki katlı bir binada kullanılmıştır. Bu aletin en önemli özelliği ise basınçlı hava ile çalışması ve böylelikle insan gücüne ihtiyaç duyulmaması idi.

1867 yılında EDOUX adında bir Fransız mühendis uluslar arası Paris sergisi münasebeti ile yeni bir kaldırma makinası yapmış ve adını ASANSÖR koymuştur. Bu makina ziyarete gelen misafirleri en yüksek noktaya kadar çıkartıp indirmiştir. 1880 yılında asansör teknolojisi bir kademe daha ileri gitmiş ve bu kez Alman fizikçi SİEMENS asansörlerde elektrikten faydalanmıştır.

1889 yılında ise Paris’te açılan bir sergide ünlü Fransız mühendis EİFFEL adını verdiği ve  ismini ölümsüzleştiği kule içerisine birde asansör kurmuştur. EİFFEL kurmuş olduğu bu asansör ile insanları zahmetsiz bir şekilde kuleye çıkarmış ve insanlara Paris’i seyrettirmiştir.

1850 yılı ile 1860 yılları arasında  İngiltere’deki tekstil fabrikalarında asansör yaygın olarak kullanılmıştır. Asansörlerin bu kullanımı daha sonra endüstriden ticarete ve oradan da halkın kullanımına olacak şekilde yaygınlaştırılmıştır.

1892 yılında Ülkemizde ilk asansör,  İstanbul’da Pera Palas’a inşaa edilmiştir. Beyoğlu’nda ilk elektrik kullanan bina olmakla birlikte, Türkiye’nin en eski elektrikli asansörü de Pera Palas otelinde bulunmaktadır. Otelin en güzel köşelerinden birini oluşturan asırlık Türkiye’nin İlk Asansörü (Pera Palas Oteli)  7 asansör adeta Pera Palas’la bütünleşmiş, yenilerine taş  çıkarırcasına günümüze kadar güzelliğini ve ihtişamını koruyarak gelmiştir.

5 kişi (400)kg ‘lık bir ağırlık taşıyabilen asansörün günümüzde, haftada bir bakımı ve yılda birkezde muayenesi yapılmaktadır. 19.yüzyılın başlarında dünyada asansörlerde yapılan teknolojik devrimler sayesinde asansör teknolojisi hızla ivme kazanarak Uluslar arası dev firmalar kurulmuş ve asansörde adeta bir teknolojik devrim yaratılmıştır. Teknolojideki bu hızlı gelişme sayesinde bugün bu asansörlerin hızları 8 metre/saniye civarındadır. Ayrıca, 400 metreye kadar olan yüksekliklere günümüzde rahatlıkla çıkılabilmektedir. Günümüzde kullanılan asansörler ihtiyaca göre 20-25 kişiyi taşıyabilmektedirler. Bu sayıda insanı rahatlıkla taşıyan asansörlere günümüzde akıllı asansörler denilmektedir.

ASANSÖR KULLANIRKEN DİKKAT EDİLECEK HUSUSLARI BİLİYORMUSUNUZ???

• Hangi kat ve doğrultuya gitmek istediğinizden emin olunuz, varsa yalnızca gidilecek yöne (aşağı/yukarı) ait çağırma butonuna basınız.
•  Kabinden çıkmak isteyenlerin geçiş yolu üzerinde durmayınız, geçişe engel olmayacak bir yerde bekleyiniz.
•  Asansör beklediğiniz kata geldiğinde, asansörün dolu olması halinde mutlaka kabine girmeye çalışmayınız, asansörün tekrar bulunduğunuz kata gelmesini bekleyiniz yada (varsa) diğer asansörü kullanınız.
• Otomatik kapılı asansörlerde, kapısı kapanmakta olan asansörün kapısını açmaya çalışmayınız, asansörün tekrar bulunduğunuz kata gelmesini bekleyiniz ya da (varsa) diğer asansörü kullanınız.
• Asansöre binip, inerken dikkatli olunuz. Asansör ve kat seviyesi faklılıkları olabilir, takılıp düşebilirsiniz.
•  Çocukları, evcil hayvanları kontrol altında tutunuz.
•  Otomatik kapılı asansörlerde, kapının açılması bir açma butonu aracılığı ile oluyorsa, kapıyı butona basarak açınız. Kabin katta durmadan kapıyı açmaya çalışmayınız.
•  Kabine girerken ve kabinden çıkarken oyalayıcı hareketlerden kaçınınız.
•  Kapıdan uzak durunuz ve kapıda sıkışma olasılığı bulunan giysi ve eşyalara dikkat ediniz.
•  Kat göstergelerine dikkat ediniz ve izleyiniz.
•  Asansörün durmasına karşın, otomatik kabin kapılı asansörlerde kapı açma butonu ile de kapı açılamıyorsa imdat butonu ile dışarıdaki kişilerle irtibata geçiniz, kişisel çabalarla kabinden çıkmaya çalışmayınız.

ASANSÖRLERDE GÜVENLİK KURALLARINI BİLİYORMUSUNUZ???

•  Asansör kuyu boşluğu mutlaka temiz tutulmalıdır, burada başlayacak bir yangının kabin içinde bulunan kişilerin dumandan boğulmasına neden olabileceği unutulmamalıdır.
•  İç kapısı bulunmayan asansörlere fotosel takılması kabin ile hareketli yüzey arasında meydana gelebilecek sıkışmaları önlemesi bakımından hayati önem taşımaktadır.
•  Binada temizlik yapılırken kuyu boşluğuna su girmesi engellenmelidir.
•  Askı halatları düzenli olarak kontrol edilmeli ve aşınmış halatlar vakit geçirilmeden değiştirilmelidir.
•  Kat kapı camları mutlaka içi telli cam olmalıdır. Pencere camı, buzlu cam, mika gibi maddeler takılmamalıdır.
•  Kat arasında kalan kişileri kurtarmak için kapı anahtarı kullanılmamalı, makina dairesinde asansörün elektriği kesilmeli, makina üzerindeki fren kolu elle açılarak volan yardımıyla asansörün en yakın kata getirilmesi sağlanmalı ve mahsur kalan kişiler bu şekilde kabinden çıkartılmalıdır.
•  Kabinin katta olduğunu anlamak için kabin içerisinde mutlaka aydınlatmaların yanması gerekir.
•  İç kapısı olmayan asansörlerde her hangi bir tehlike anında önce kabin içerisindeki dur butonuna basılmalı daha sonrada imdat butonuna basılarak yardım istenmelidir. *
• Kabin içinde bulunan imdat butonu ve acil aydınlatma sistemi elektrikler kesilse dahi mutlaka çalışır durumda tutulmalıdır.
•  Kabin içerisine yüklenecek yükler dengeli bir  şekilde yüklenmeli hareket esnasında kayması ve devrilmesi engellenmelidir.
•  Yangın ve deprem esnasında asansörün kullanılması sakıncalıdır, asansör yerine merdivenler tercih edilmelidir.
• Kabin içerisine ve katlara kullanma talimatları ile uyarıcı ikaz levhaları takılmalıdır.
•  Asansör kuyu altında kullanılabilir boşluk olmamalıdır, varsa şayet ya kapatılmalı veya gerekli güvenlik tertibatları alınmalıdır.
•  Makina dairesinin giriş kapısı veya kapağı sürekli olarak kilitli tutulmalıdır. Herhangi bir tehlike veya bakım esnasında anahtara kolayca ulaşmak için ilgili görevlide veya yöneticide bulundurulmalıdır.
•  Makina dairesine asansör harici hiçbir malzeme veya eşya koyulmamalıdır.
•  Makina dairesinde mutlak havalandırma panjurları olmalıdır.
•  Makina dairesi aydınlatması yeterli ve çalışır durumda olmalıdır.
•  Makina dairesinde kolayca okunabilecek bir yere bakım ve kurtarma talimatları asılmalıdır.
•  Makina dairesinde TSE ‘ye uygun kapasitede yangın söndürücü tüp bulunmalıdır.
•  Aşırı yük sistemi yoksa takılmalı varsa mutlaka asansör kapasitesine uygun olarak çalışır durumda olmalıdır.
•  Makina dairesi depo olarak kullanılmamalıdır.
•  Kabin girişine konulan eşik kontağı gibi  güvenlik tertibatları mutlaka çalışır durumda tutulmalı, özellikle çocukların bunlarla oynamaları, bozmaları önlenmeli ve uyarılmalıdır.

Aslında asansör benim için en zararsız ve güvenli bir araç,sizin içinde öyle olmasını temenni ederim.Asansörden korkmayın ama insanlardan korkun, insanlar daha zararlıdır,sigara gibi. Sağlıcakla kalın değerli Bolu Postası okuyucuları.

KATKILARINDAN DOLAYI TMMOB VE çalıştığım firma BOLU SİSTEM ASANSÖRE ÇOK TEŞEKKÜREDERİM.
SERDAR SELEK