KOLONİ BİREYLERİ
Merhabalar Güzel Memleketimin Güzel İnsanları;
İşlerimin yoğunluğundan dolayı yazılara biraz ara vermek zorunda kaldık, bu yüzden herkesten özür dileyerek bu haftaki yazımıza başlayalım.
Geçen yazımızda arıların bilinmeyen dünyası ile ilgili bilgiler verdik .Bu hafta arıları biraz tanıyalım
Arılar böcek familyasına ait zar kanatlı bir canlıdır.Bir kolonide en güçlü dönemde (mayıs ,haziran ayları) 90 ila 100 bin işçi arı 1000 1500 erkek arı ve 1 adet ana arı mevcudu oluşur.
Bir arı kolonisinde şekil ve biyolojik olarak birbirinden farklı üç birey vardır
soldan sağa 1) Ana Arı 2) Erkek Arı 3) işçi Arı
ANA ARI (KRALİÇE ARI): Kolonideki bütün düzenin koruyucusu, koloninin devamını sağlayan yegane üretken bireydir. Oldukça gelişmiş bir dişi üreme sistemine sahiptir.. Bir kolonide 1 adet çiftleşmiş, üretken kraliçe arı bulunur. Ancak oğul verme zamanında kolonide çiftleşmemiş birkaç tane ana arı bulunabilir. Kolonide ana arı bulunmazsa o koloninin ömrü kısa olur. Koloninin üretkenliğini sağlayan birey ana arıdır. Ortam uygun olduğu sürece kraliçe ( ana arı ) sürekli yumurta atar.
Kolonide ana arıyı tanımak kolaydır. Genellikle bir tanedir ve diğerlerine göre daha uzun olup 18-20mm kadardır. Abdomeni sivri ve uzuncadır. Kanatlar ancak abdomenin yarısına kadar uzanır. Arılar ovipardır. Yani yumurta ile çoğalırlar. Bir arı kolonisinde yumurtlama işini gerçekleştiren birey ana arıdır. Ana arı hayatı boyunca bir defa çiftleşir. Daha sonraki süreçte düzenli olarak yumurtlar. Hiç çiftleşmemiş ana arı, genellikle öğlenden sonra, (yaklaşık saat 14.00 -16.00 dolaylarında) , havanın 20 derecenin üstünde olduğu bir sıcaklıkta, rüzgarsız güzel bir havada çiftleşme uçuşu için kovandan ayrılır. Bu sırada kovandaki erkek arıları da peşine takar, ki bu uçuşa civar kolonilerden de erkek arı katılabilir. Ana arı yaklaşık 10-15km kadar uçabilir. Uçuş sırasında ana arıyı takipte başarılı olan 5 -10 erkek arı ile çiftleşen ana arı bu sırada melezlemeyi de sağlamış olur.Ana arı çiftleşmede aldığı spermaları , reseptakulum seminisinde toplar.Gerektiğinde bu keseden alıp kullanır.Bir daha hayatı boyunca çiftleşmez.
Çiftleşme uçuşu bir gün içerisinde şekillenen, yarım saat kadar süren bir uçuş olayı ile karakterizedir. Çiftleşme işini bitiren ana arı tekrar kovana döner ancak erkek arılar kovana geri dönmez. Eğer ana arı yumurtadan çıkmış ve bunun üzerinden 12-13 gün geçmiş hala çiftleşme uçuşuna çıkmamış ise arzusu azalır; 20 gün olmuş hala çiftleşmemiş ise o ana arı artık damızlıkta kullanılamaz.
Çiftleşme uçuşu sonrası kovana dönen ana arı 3-5 gün içerisinde yumurtlamaya başlar. Günde ortalama 1500-2000 , yılda ise 200.000 yumurta bırakır.
Ana arı, doğal koşullarda 6 -7 yıl yumurtlamayı sürdürür. Ancak zamanla veriminde nitelik ve nicelik olarak kayıplar şekillenir. O nedenle arıcılıkta kraliçenin düzenli olarak 2 – 3 yılda bir değiştirilmesi gerekir. Ana arı bıraktığı yumurtaların bir kısmını döllenmiş , bir kısmını döllenmemiş olarak bırakır.Döllenmiş olanlardan ana arı ve işçi arı çıkarken, döllenmemiş olanlardan erkek arı çıkar.Yaşlanmış bir kraliçe arının sperm kesesindeki spermatazoonlar dejenere olmaya (yıpranmaya) başlar.Böylece ana arı daha çok dölsüz yumurta bırakır. Dölsüz yumurtalarda da erkek arı çıktığı için erkek arı işe yaramaz ve kovana yük olur. İşçi arı sayısı da azalacağından erkek arıları işçi arılar kovandan da uzaklaştıramaz böylece koloni güçsüz kalır.
Ana arı 1.5mm kadar olan, beyaz ince kabuklu yumurtalarını, petek gözlerine dik olarak tek tek bırakır. Erkek arı petek gözleri daha çok çerçevenin kenara yakın kısımları olup burası içlere göre daha soğuk olduğundan tercih edilir. Yine erkek arı petek gözleri işçilerinkine göre daha büyüktür.İşçi arı petek gözleri ise daha küçük ve çok sayıdadır.Ana arının yetiştiği yer ise ‘yüksük veya meme ‘ denen petek düzlemin altında (çoğunlukla) veya üstünde yüksük şeklinde çıkıntı yapmış petek gözüdür. Yüksük, peteğin kenarlarında veya ortalarında olabilir. Kovanda her dönemde birkaç tane ana arı petek gözü görebilmek mümkündür. Ana arı özellikle yaşlandığında daha çok yüksük oluşturur ki böylece ana arı yerine başa geçecek kraliçe adayı oranı yükselmiş olur. Genellikle bu yüksüklerin ortasındaki daha erken çıkar ve kenardaki ana arı gözlerinde bulunan henüz çıkmamış yavruları öldürür.
İŞÇİ ARI GÖZLERİ VE LARVALAR
YAZIMIZIN DEVAMINI HAFTAYA OKUYABİLİRSİNİZ
